Odmiana czasowników w języku francuskim | Superprof (2023)

Podczas nauki mówienia po francusku Polaków często intrygują francuskie czasowniki. Nie tylko niesamowita ich ilość czasowników nieregularnych, ale również język francuski wydaje się mieć więcej czasów niż jakikolwiek inny język (właściwie to nieprawda, ale tak się wydaje). W tym krótkim poście nie możemy wymienić wszystkich francuskich czasowników nieregularnych we wszystkich czasach, ani nie możemy zastąpić kursów francuskiego (ani nauczyciela Superprof), ale postaramy się przedstawić sposób odmieniania francuskich czasowników, wypisaliśmy ogólne odmiany czasowników posiłkowych „avoir” i „être” oraz główne grupy czasowników (czasowniki zakończone na -er i -ir) oraz niektóre z najczęstszych czasowników w nieregularnych. Ze względu na ograniczenia tego artykułu nie będziemy omawiać strony biernej ani wchodzić w szczegóły czasowników zwrotnych.

Czasowniki w różnych czasach oraz ich konstrukcja

Odmiany czasowników są integralną częścią lekcji francuskiego. Aby nauczyć się odmiany francuskiego czasownika w najprostszej formie, możesz wypróbować tę stronę. Poniżej znajduje się wyjaśnienie zasad gramatycznych stojących za czasownikami.

Czasy proste: teraźniejszy prosty (présent simple), przeszły prosty (passé simple) i przyszły prosty (futur simple)

Czasy proste są tworzone bez czasownika posiłkowego: końcówka jest dołączona do rdzenia czasownika.

• Teraźniejszy opisuje akcję, która aktualnie ma miejsce, lub która zwykle ma miejsce w regularnych odstępach czasu lub przez cały czas, lub przysłowia, które mają ogólne zastosowanie:

Je mange en ce moment. Właśnie jem.

Je mange un croissant tous les matins. Codziennie rano jem rogalika.

Je bois du café toute la journée. Cały dzień piję kawę.

„Les jours se suivent et ne se ressemblent pas” Francuskie przysłowie: jeden dzień następuje po drugim i żaden nie jest podobny do drugiego – innymi słowy, każdy dzień przynosi coś nowego.

• Czas przeszły prosty opisuje punktową czynność, która miała miejsce w przeszłości:

Je mangeai très bien hier soir. Dobrze wczoraj jadłem.

Tu jetas ta pelure de banane sur le sol. Alice glissa dessus. Rzuciłeś skórkę od banana na podłogę. Alicja poślizgnęła się na niej.

• „Imparfait” to czas niedokonany, który opisuje działanie, które trwało lub powtarzało się w przeszłości, działanie, które miało miejsce w tym samym czasie, co inne, oraz przypuszczenia. W niektórych przypadkach jest podobny do angielskiego czasu past continuous:

Au Moyen Âge, on tissait son drap soi-même. W średniowieczu ludzie tkali własny materiał.

L’année dernière, nous mangions au restaurant tous les vendredi. W zeszłym roku w każdy piątek jedliśmy w restauracji.

Jean racontait sa journée alors que Marie faisait la vaiselle. Jean opowiedział o swoim dniu, kiedy Marie zmywała naczynia.

Moi, Monsieur, si j’avais un tel nez… Ja, proszę pana, gdybym miał taki nos… ( Edmond Rostand, „Cyrano de Bergerac”).

• Przyszły prosty odnosi się do przyszłego działania, które się wydarzy lub powinno się wydarzyć. Zauważ, że dodaje się -er- między rdzeniem czasownika a końcówką w obu typach czasowników regularnych i wielu nieregularnych:

Demain, je mangerais Chinois. Jutro zjem chińszczyznę.

Dans deux ans, je déménagerais en Angleterre. Za dwa lata przeniosę się do Anglii.

Czasy posiłkowe

• Czas przeszły prosty jest rzadko używany w mówionym języku francuskim. Zamiast tego używa się „passé composé”, aby wyrazić większość przeszłych działań.

Składa się z czasownika posiłkowego w czasie teraźniejszym + imiesłów czasu przeszłego:

J’ai très bien mangé hier soir. Wczoraj zjadłem bardzo dobrze.

Tu as jeté ta pelure de banane sur le sol. Alice a glissé dessus. Rzuciłeś skórkę od banana. Alicja poślizgnęła się na niej.

• Czas plus-que-parfait lub zaprzeszły (pluperfect) służy albo do opisania przeszłej akcji bezpośrednio poprzedzającej inną przeszłą akcję, albo, w niezależnym zdaniu, prostej obserwacji. Odmieniasz go z czasownikiem posiłkowym w czasie przeszłym niedokonanym + imiesłów czasu przeszłego:

J’avais mangé avant d’aller au cinéma. Jadłem przed pójściem do kina.

L’hiver avait été froid. Zima była mroźna.

• W gramatyce francuskiejpassé anterieur lub przeszły uprzedni służy do opisania przeszłej czynności, która miała miejsce przed inną przeszłą czynnością. Czasownik w czasie przeszłym jest tworzony za pomocą czasownika posiłkowego w czasie przeszłym prostym + imiesłów czasu przeszłego:

Quand j’eus appris [passé antérieur] les effets néfastes du café, j’ai commencé [passé composé] à en boire moins. Kiedy dowiedziałem się o złych skutkach kawy, zacząłem jej mniej pić.

• Futur anterieur to czas przyszły, który pokazuje przyszłą czynność, która ma miejsce przed inną przyszłą czynnością. Jest tworzony z czasownikiem posiłkowym w czasie przyszłym prostym + imiesłów czasu przeszłego:

Quand j’aurais fini mes études, j’irais en Angleterre. Kiedy skończę studia, pojadę do Anglii.

Znajdź nauczyciela w okolicy wpisując np, „kurs francuskiego Kraków” w wyszukiwarkę Superprof.

Inne tryby i czasy

Tryb rozkazujący

Tryb rozkazujący służy do wydawania rozkazów, ważnych porad lub rozwiązań. Ta forma czasownika występuje tylko w drugiej osobie liczby pojedynczej, pierwszej osoby w liczbie mnogiej i drugiej osobie w liczbie mnogiej:

• Va chercher ta mère! Idź po swoją matkę!
• Ne mangez pas de champignons vénémeux! Nie jedz trujących grzybów!
• Allons-y! Chodźmy!

Tryb łączący

Tryb łączący jest używany w zdaniach podrzędnych, które wyrażają nakaz, radę, oczekiwanie, zobowiązanie, strach, ból lub życzenie. Tryb łączący jest często używany z czasownikami modalnymi.

Tryb łączący czasu teraźniejszego i tryb łączący niedokonany to proste czasy, podczas gdy tryb łączący przeszły i zaprzeszły to formy czasownika złożonego utworzone z czasownika posiłkowego w trybie łączącym teraźniejszym + imiesłów przeszły (w trybie łączącym przeszłym) oraz czasownik posiłkowy w trybie łączącym niedokonanym + imiesłów przeszły (pluperfect subjective).

• J’aimerais que nous ne mangions pas trop tard ce soir. Chciałbym, żebyśmy dziś wieczorem nie jedli zbyt późno.
• Nous attendons impatiemment que les voiture volassent. Z niecierpliwością oczekujemy, aż samochody będą mogły latać.
• J’aimerais aller en Angleterre. Chciałbym pojechać do Anglii.

Tryby warunkowe

W gramatyce francuskiej tryby warunkowe są używane, gdy działanie jest zależne od innego działania lub jest teoretyczne. Czas teraźniejszy warunkowy jest używany, jeśli warunek jest spełniany w teraźniejszości lub przyszłości; przeszły warunkowy, jeśli miał miejsce w przeszłości. Istnieją dwa przeszłe czasy warunkowe, ale drugi jest bardzo rzadko używany. Pierwszy tworzony jest z czasownikiem posiłkowym w warunkowym czasie teraźniejszym + imiesłów czasu przeszłego „être” (été) + imiesłów czasu przeszłego czasownika.

Moi, monsieur, si j’avais un tel nez, il faudrait sur-le-champ que je me l’amputasse. Ja, proszę pana, gdybym miał taki nos, musiałbym go od razu amputować. (Edmond Rostand, Cyrano de Bergerac).

Si je n’avais pas pu devenir instituteur, j’aurais été très triste. Gdybym nie mógł zostać nauczycielem, byłbym bardzo smutny.

Imiesłowy

• Imiesłów czasu teraźniejszego zazwyczaj składa się z rdzenia czasownika + -ant. (aime-> aimant; courir-> courant)
• Imiesłów czasu przeszłego zazwyczaj składa się z rdzenia czasownika + é lub i ((aimé, fini), chociaż istnieją wyjątki wśród czasowników nieregularnych.

Francuskie czasowniki avoir i étre

Nie jest niczym niezwykłym, że czasownik „być” ma nieregularną odmianę. Robi się tak w języku angielskim, a także w wielu językach romańskich. „Być” jest również czasownikiem pomocniczym w wielu językach i dotyczy to francuskiej odmiany czasownika. Drugi powszechny czasownik pomocniczy, „avoir” (mieć) jest również czasownikiem nieregularnym w języku francuskim.

Oto dwie tabele koniugacji czasowników dla „mieć” i „być” w prostych zdaniach oznajmujących.

W przypadku „avoir” czasy złożone są tworzone z czasu prostego czasownika „avoir” i imiesłowu czasu przeszłego (Participe passé).

W przypadku „être” czasy złożone są tworzone z czasu prostego „être” i imiesłowu czasu przeszłego.

Czasowniki -ER w języku francuskim

Najbliższe czasownikom regularnym w języku francuskim są bezokoliczniki zakończone na „-er”.

Oto tabela, jak odmieniać czasownik „aimer”. Ponownie, podane są tylko czasy proste, ponieważ czasy złożone czasownika są zbudowane z czasu prostego „mieć” (dla strony czynnej) lub „być” (dla strony biernej) i imiesłowu czasu przeszłego.

Odmiana czasowników kończących się na -IR

Drugą dużą grupę czasowników regularnych w języku francuskim stanowią czasowniki zakończone bezokolicznikiem z -ir. Aby pokazać reguły gramatyczne, które je regulują, oto dwie tabele z prostymi koniugacjami czasowników „finir”, zakończyć.

Odmiana francuskich czasowników nieregularnych

Nauka francuskich czasowników nieregularnych zajmuje dużo czasu - jest ich tak wiele. Na szczęście istnieją książki (francuska książka przewodnia to Bescherelle) i francuskie materiały internetowe, takie jak ściągi dotyczące odmian czasowników. Lub za pomocą bezpłatnych aplikacji pobranych na smartfona możesz uczyć się francuskiego w podróży. Bescherelle ma również koniugator online – nie trzeba mówić po francusku, aby z niego korzystać, wystarczy wpisać bezokolicznik czasownika w pasku wyszukiwania.

Niektóre francuskie czasowniki nieregularne

Na początek, a więc masz je na swoim radarze, oto lista niektórych francuskich czasowników nieregularnych. Niektóre, ale nie wszystkie, to czasowniki z końcówką -ir:

• Aller, envoyer i renvoyer to czasowniki nieregularne w -er
• Czasowniki uformowane wokół cueillir (accueillir, recueillir)
• Ouvrir - otworzyć
• Mentir - kłamać
• Bouillir - gotować
• Vêtir - ubierać
• Courir - biegać
• Tenir - trzymać
• Mourir - umierać
• Venir- przyjść
• Fuir- uciekać
• Czasowniki z bezokolicznikami zakończonymi na -oir (pleuvoir, s’asseoir)
• Czasowniki zakończone na spółgłoskę + re (coudre, tondre, mettre, rompre, suivre, vivre)
• Czasowniki zakończone na -aître i -oître (paraître, croître)
• Czasowniki z bezokolicznikiem w samogłosce + -re (luire, cuire, inclure, croire, boire, faire, éclore, dire, lire)

Kliknij tutaj, aby poczytać o rodzajach francuskich rzeczowników.

Jeśli chcesz znaleźć korepetytora, wyszukiwanie „francuski Warszawa” daje najlepsze wyniki na Superprof, więcej opcji daje francuski online.