Odmiana czasowników niemieckich | Zasady odmiany czasownika w niemieckim (2023)

Cokolwiek chcesz wyrazić w języku niemieckim, czasowniki to urzeczywistniają. Są to słowa akcji, jak ich spreche (mówię). Określają również stan rzeczy, jak np. sie ist glücklich (ona jest szczęśliwa).

Aby używać niemieckich czasowników poprawnie, musisz nauczyć się koniugacji. Koniugacja oznacza po prostu odmianę części czasowników, aby powiedzieć nam kto i kiedy wykonuje daną czynność. Nauka niemieckiego z Preply pozwoli ci w praktyce poznać te zasady.

Na przykład, niemieckim odpowiednikiem „ja jem i my jemy” byłoby „Ich esse und wir essen”. W tym przykładzie końcówka każdego czasownika zmienia się, żeby pokazać, kto wykonuje daną czynność.

W tym artykule przyjrzymy się podstawą zasad koniugacji czasowników niemieckich. Poznamy m.in.:

• Najczęściej używane czasy czasowników: przeszły, teraźniejszy i przyszły
• Trzy klasy czasowników niemieckich: regularne, nieregularne i mieszane
• Podmioty czasownika (kto wykonuje czynność)
• Wzory koniugacji dla popularnych czasowników regularnych, nieregularnych i mieszanych
• Sposoby na ćwiczenie niemieckiej koniugacji czasowników
• Jak nauczyć się niemieckiego, korzystając z praktycznych porad nauki gramatyki

Niemiecka gramatyka wydaje ci się skomplikowana? W takim razie zacznij od przejrzenia naszego poradnik, a następnie sprawdź lekcje niemieckiego online, prowadzone przez korepetytorów Preply. Jeśli wciąż się wahasz, warto wspomnieć o tym, że nasze kursy niemieckiego są dostępne także w ramach lekcji próbnej za darmo. Lass uns anfangen! (Zaczynajmy!)

Reguły koniugacji czasowników niemieckich

Odmiana czasowników w języku niemieckim zależy od kilku różnych czynników, w tym od klasy czasownika.

Klasy czasowników niemieckich

Istnieją dwie podstawowe klasy czasowników niemieckich:

• Czasowniki regularne – zwane również „słabymi” czasownikami przestrzegają standardowych zasad koniugacji.
• Czasowniki nieregularne – zwane też „mocnymi” podążają własną ścieżką i nie pasują do określonego zestawu reguł czy formuł.

Czasami spotkasz się z trzecią klasą niemieckich czasowników: czasownikami mieszanymi. Są to czasowniki, które są głównie regularne, ale od czasu do czasu zachowują się nietypowo. Na przykład: informieren (informować) jest regularny w czasie teraźniejszym, ale nieregularny w czasie przeszłym.

Jak odmieniać czasowniki w języku niemieckim?

Aby dowiedzieć się, którego wzoru koniugacyjnego użyć, zadaj sobie pytanie:

• Czy czasownik jest regularny, nieregularny, czy mieszany?
• Kto wykonuje czynność (podmiot)?
• Kiedy dzieje się akcja (czas)?

Podmiot czasownika

Oprócz klasy czasownika (regularny, nieregularny lub mieszany) i ram czasowych musisz pamiętać o podmiocie (kto wykonuje czynność).

Podmiot będzie odpowiadał jednemu z tych zaimków:

• ich (I)
• du (ty [liczba pojedyncza, nieformalna])
• er (on) / sie (ona) / es (ono)
• wir (my)
• ihr (wy [liczba mnoga, nieformalna])
• sie (oni) / Sie (ty / wy [l. mnoga lub pojedyncza, formalna)]

Gdy spojrzysz na więcej niemieckich koniugacji czasowników, zaczniesz dostrzegać pomocne wzorce, które ułatwią Ci naukę koniugacji.

Sposoby koniugacji czasowników niemieckich: podstawy

Pomimo że istnieje kilka różnych sposobów odmiany czasowników w języku niemieckim, poszczególne części tego procesu są prawie zawsze takie same – szczególnie w przypadku czasowników regularnych.

Oto trzy podstawowe kroki regularnej koniugacji czasowników niemieckich w czasie teraźniejszym i przeszłym:

1. Zacznij od bezokolicznika czasownika. Jest to forma wymieniona w słowniku. Na przykład, jeżeli sprawdzisz niemiecki czasownik „grać”, znajdziesz spielen, który jest bezokolicznikiem.
2. Usuń końcówkę z bezokolicznika, żeby znaleźć rdzeń. W przypadku bezokoliczników regularnych niemieckich czasowników będą to końcówki -en, -eln, lub -ern. Dla spielen (grać), który jest regularnym czasownikiem z końcówką -en, rdzeń czasownika stanowi spiel-. Procedua jest nieco inna dla czasowników z końcówkami -eln i -ern: opuszczasz tylko końcowe -n. Czyli dla segeln (żeglować) rdzeń czasownika to segel-. Dla wandern (wędrować) będzie to wander-.
3. Dodaj końcówkę czasownika dla odpowiedniego podmiotu i czasu. Bazując na tym, kto wykonuje czynność i kiedy się ona dzieje, możesz dowiedzieć się jaką końcówkę umieścić po rdzeniu czasownika. Na przykład, jeżeli chcesz powiedzieć „Pracuję” po niemiecku, użyjesz formy ich (ja) w czasie teraźniejszym i powiesz „Ich arbeite”. Jeśli chcesz powiedzieć „Pracowaliśmy”, użyjesz formy wir (my) w czasie przeszłym i powiesz „Wir arbeiteten”.

Proces koniugacji dla czasowników nieregularnych i mieszanych polega trochę bardziej na zapamiętywaniu. Te typy czasowników mogą mieć rdzenie, które nie wyglądają jak ich bezokoliczniki; muszą być opanowane na pamięć. Niektóre czasowniki mają zmienne rdzenie, co oznacza, że ich podstawy słowotwórcze mogą się różnić w zależności od podmiotu lub czasu czasownika. Na przykład, samogłoska w rdzeniu czasownika może dodać umlaut lub zmienić się na zupełnie inną samogłoskę. Przyjrzymy się kilku przykładom czasowników zmieniających rdzeń poniżej.

Niemieckie czasy i koniugacje czasowników

Nie ma to jak teraźniejszość –zacznijmy więc od czasu teraźniejszego. Potem zrobimy małą podróż w czasie do przeszłości i powrócimy do przyszłości.

Zasady koniugacji czasowników niemieckich w czasie teraźniejszym

Czas Präsens (teraźniejszy) jest najczęściej używanym czasem w języku niemieckim. Podobnie jak w języku angielskim, możesz go używać do mówienia zarówno o teraźniejszości, jak i o najbliższej przyszłości.

Niemiecki czas teraźniejszy jest uważany za prosty, ponieważ jest w nim tylko jeden czasownik.

Zobaczysz kilka wspólnych wzorców w kwestii czasowników w czasie teraźniejszym, szczególnie tych regularnych. Forma ich będzie zazwyczaj kończyła się na -e, forma du na -st, a formy er/sie/es i ihr na -t. Formy wir/sie/Sie będą często identyczne z bezokolicznikiem czasownika.

Czasowniki regularne -en: machen (robić)

Czasowniki regularne -eln: klingeln (dzwonić)

Czasowniki z końcówką -eln charakteryzują się pewną nieregularnością: W czasie teraźniejszym dla ich istnieje alternatywna koniugacja. Jest ona tworzona przez usunięcie końcówki -el z rdzenia i dodanie w jej miejsce -le.

Przyjrzyjmy się, jak to działa z czasownikiem klingeln (dzwonić, jak dzwonek lub telefon).

Czasowniki regularne -ern: klettern (wspinać się)

Tak jak w koniugacji czasowników -eln opuszczasz końcowe -n z bezokoliczników -ern, żeby otrzymać rdzeń czasu teraźniejszego. Końcówki obowiązuje ta sama, regularna zasada:

Inne czasowniki z końcówką -ern to füttern (karmić), bewundern (podziwiać), lagern (przechowywać) i zwinkern (mrugać).

Jak odmieniać czasowniki nieregularne w języku niemieckim w czasie teraźniejszym?

Istnieją dziesiątki nieregularnych czasowników niemieckich. Zacznij od poniższej listy, gdzie znajdziesz sześć najbardziej popularnych i przydatnych:

• sein (być)
• essen (jeść)
• wollen (chcieć)
• können (móc, być w stanie)
• haben (mieć)
• werden (stać się, zmienić się w)

Werden ma szczególne znaczenie, ponieważ jego czas teraźniejszy jest używany z innym czasownikiem, aby stworzyć niemiecki czas przyszły. Na przykład: „Ich werde zum Profi in deutscher Grammatik” (Zamieniam się w eksperta od gramatyki niemieckiej – czas teraźniejszy). I: „Ich werde deutsche Grammatik üben” (Będę ćwiczyć niemiecką gramatykę).

Chociaż zauważysz kilka wzorców podobnych do regularnych czasowników, te silne (nieregularne) niemieckie czasowniki żyją własnym życiem. (To tutaj zobaczysz te zmieniające rdzeń czasowniki, o których wspominaliśmy wcześniej).

Sprawdźmy unikalne koniugacje czasu teraźniejszego dla każdego z tych czasowników.

Sein (być)

W czasie teraźniejszym sein (być) ma jedyną w swoim rodzaju koniugację dla każdego podmiotu. Nie ma spójnego trzonu, chociaż koniugacje dla wir i sie/Sie są takie same.

Essen (jeść)*

Zarówno essen (jeść), jak i wollen (chcieć) są przykładami czasowników zmieniających rdzeń.

W essen rdzeń zmienia się (z ess- na iss-) w formach du i er/sie/es. W przypadku wollen dla form ich, du i er/sie/es rdzeniem jest will-, a dla form wir, ihr, i sie/Sie woll-.

Können (móc) zmienia swój rdzeń trzykrotnie w czasie teraźniejszym, przechodząc od kann- do konn- i könn-.

*Fressen (jeść [używany w przypadku zwierząt] odmienia się według tego samego schematu co essen (używany do mówienia o ludziach).

Wollen (chcieć)

Können (móc, być w stanie)

Haben (mieć)

Werden (stać się; [czasownik pomocniczy, używany dla czasu przyszłego])

Czasowniki mieszane: bringen (przynosić)

Przechodzimy do czasowników mieszanych, które czasem działają regularnie, a czasem… nie tak bardzo.

Oto czas teraźniejszy bringen (przynosić), który podąża za regularnym wzorcem czasownika zkońcówką -en, który omawialiśmy powyżej – tak jak wspólne mieszane niemieckie czasowniki takie jak denken (myśleć), kennen (być znanym z), i wissen (znać fakt):

Całkiem regularny, prawda? Zwróć jednak uwagę na to, co się dzieje z tymi mieszanymi czasownikami w innych czasach.

Na przykład, w czasie przeszłym bringen używa zupełnie innego rdzenia czasownika – brach- – zamiast użyć bring- (jak w czasie teraźniejszym). W przypadku czasowników regularnych, takich jak machen, klingeln i klettern, rdzeń czasownika zasadniczo pozostaje taki sam we wszystkich czasach.

Czas przeszły czasowników niemieckich

Präteritum to czas przeszły prosty w języku niemieckim, zwany tak, ponieważ obejmuje tylko jeden czasownik.

Zwróć uwagę na T na początku wszystkich końcówek czasu przeszłego dla czasowników regularnych. Zauważ też, że formy ich i er/sie/es są w tym czasie identyczne, tak samo jak formy wir i Sie.

Czasowniki nieregularne mogą podążać za niektórymi z tych samych wzorców, takich jak lustrzana koniugacja dla wir i Sie. Jednakże trzony czasowników mogą być bardzo różne od ich form bezokolicznikowych.

Zacznijmy ponownie od czasowników regularnych, a następnie przyjrzyjmy się koniugacji czasu przeszłego dla niektórych czasowników nieregularnych i mieszanych.

Czasowniki regularne -en: machen (robić)

Czasowniki regularne -eln: klingeln (dzwonić)

Czasowniki regularne -ern: klettern (wspinać się)

Niemieckie czasowniki nieregularne w czasie przeszłym

W przypadku czasowników nieregularnych (jak również niektórych czasowników mieszanych) trzony czasowników w czasie przeszłym mogą być całkiem inne od ich bezokoliczników.

Oczywiście, niektóre czasowniki, takie jak sein (być) w rzeczywistości mają bardziej regularny rdzeń w czasie przeszłym niż w teraźniejszym – nawet jeżeli rdzeń czasownika w czasie przeszłym nie przypomina bezokolicznika tego czasownika!

Sein (być)

Essen (jeść)

Wollen (chcieć)

Können (móc, być w stanie)

Haben (mieć)

Werden (stać się)

Czasowniki mieszane: bringen (przynosić)

Zauważ, że rdzeń czasu przeszłego dla bringen, brach-, jest bardzo różny od jego obecnego rdzenia, bring-. Zobaczysz podobne zmiany w czasownikach mieszanych, takich jak denken, który przyjmuje rdzeń dach- w czasie przeszłym, oraz kennen, który przyjmuje rdzeń kann-.

Mimo to w czasie przeszłym końcówki czasowników mieszanych, takich jak bringen mogą podążać za nieco podobnym wzorcem do czasu przeszłego czasowników regularnych.

Reguły niemieckiej koniugacji czasowników w czasie przyszłym

Przyszłość jest teraz! I choć technicznie nie jest to czas „prosty”, może być znacznie łatwiejszy niż przeszły i teraźniejszy.

Dlaczego? Ponieważ wszystko, co musisz wiedzieć o niemieckim czasie przyszłym, to czas teraźniejszy werden, plus bezokolicznik czasownika, który chcesz mieć w czasie przyszłym.

To jest reguła dla regularnych, nieregularnych i mieszanych czasowników. Werden jest używane w niemieckim czasie przyszłym tak jak „will” w angielskim czasie przyszłym (jak w „I will learn how to conjugate verbs in German!”).

Przyjrzyjmy się koniugacji przyszłej dla kilku różnych czasowników:

Czasowniki regularne -en: machen (robić)

Czasownik nieregularny: sein (być)

Czasownik mieszany: bringen (przynosić)

Jak widzisz, jedyną rzeczą, która zmienia się w czasownikach w niemieckim czasie przyszłym, jest bezokolicznik, którego używasz po czasie teraźniejszym werden.

Jak ćwiczyć zasady odmiany czasowników niemieckich?

Masz teraz pełen przegląd, jak odmieniać różne niemieckie czasowniki w trzech najbardziej popularnych czasach.

Ale jak wprowadzić tę teorię w życie, aby pamiętać te zasady zawsze wtedy, kiedy będziesz ich potrzebować? Oto kilka propozycji:

Szukaj lustrzanych koniugacji

Zauważ, które zaimki osobowe (jak ich, du itd.) odmieniają się w ten sam sposób dla danego czasownika. Na przykład:

• Koniugacje dla wir i Sie są często identyczne ze sobą – oraz z bezokolicznikiem czasownika.
• W czasie teraźniejszym wielu czasowników regularnych koniugacja dla ihr (ty [liczba mnoga, nieformalna]) jest zazwyczaj taka sama jak dla er/sie/es (on/ona/ono).
• W czasie przeszłym wielu czasowników, w tym kilku nieregularnych, formy dla ich i er są identyczne.

Znajdź uniwersalne wzorce

Szukaj podobieństw w większości koniugacji czasowników (czasowniki nieregularne będą często wyjątkami!). Możesz zauważyć, że:

• Forma du większości czasowników zazwyczaj kończy się na -st.
• Forma ich zazwyczaj kończy się na -e.
• Formy czasu teraźniejszego er i ihr często kończą się spółgłoską, jak -t lub -d.

Zapisuj i czytaj na głos odmiany niemieckich czasowników

Może się to wydawać żmudne, ale wypisywanie ręcznie niemieckich koniugacji czasowników i recytowanie ich na głos może pomóc utrwalić je w pamięci.

Pisanie odręczne pomaga łatwiej zapamiętać zasady, a wypowiadanie koniugacji na głos (co oznacza, że zarówno mówisz, jak i słyszysz) stymuluje inne części Twojego mózgu niż pisanie. Zaplanuj pół godziny każdego tygodnia (co najmniej) na ćwiczenie tej techniki.

Miej codzienny kontakt z czytaniem i pisaniem po niemiecku

Znajdź czas, aby codziennie poczytać lub posłuchać trochę po niemiecku, np. w gazecie internetowej Zeitung lub wybierz coś z listy 11 najlepszych niemieckich podcastów. Zwróć szczególną uwagę na koniugację czasowników, które czytasz i słyszysz.

Dzięki temu nawykowi nauczysz się również używać niemieckich czasowników w kontekście, a nie tylko poprawnie je odmieniać.

Ćwiczenie zasad koniugacji czasowników niemieckich w mowie i piśmie

Nawet jeśli zaczniesz od używania prostych niemieckich słów i zwrotów dla początkujących, mówienie i pisanie po niemiecku są skutecznymi sposobami na zapoznanie się z niemiecką koniugacją czasowników.

Poświęć na te czynności zaledwie kilka minut dziennie, a zaczniesz zauważać, jak łatwo przychodzą Ci koniugacje. Zadawaj też pytania w rozmowach po niemiecku, używając różnych czasowników.

Wkrótce nie będziesz nawet świadomie myśleć o tym, jak odmieniać bardziej popularne czasowniki; po prostu zapamiętasz, jak to robić dzięki częstemu ich używaniu.

Uzyskaj informację zwrotną od osoby mówiącej płynnie

Aby upewnić się, że jesteś na dobrej drodze z zasadami koniugacji niemieckich czasowników, pracuj z biegłym lub rodzimym użytkownikiem języka niemieckiego.

Doświadczony korepetytor z Preply może wyjaśnić nawet najbardziej skomplikowane pojęcia związane z czasownikami, takie jak czasowniki zwrotne i rozdzielne (oba mogą zmienić kolejność słów w niemieckim zdaniu).

Nauczyciel da Ci również szansę poćwiczyć mówienie w rozmowach 1 na 1, udzielając Ci na bieżąco informacji zwrotnych. Usłyszysz, jak poprawnie używa się niemieckich czasowników i samodzielnie je wypróbujesz.

Uwagi końcowe

Czasowniki to podstawowe słowa w języku niemieckim. Wykorzystaj ten przewodnik jako punkt wyjścia, ćwicz konsekwentnie naukę niemieckiego online i jak najszybciej próbuj włączać koniugacje do rzeczywistych sytuacji i rozmów.

Zrób to, a zaczniesz pewnie posługiwać się niemieckimi czasownikami, co jest ważnym kamieniem milowym na Twojej drodze do biegłości w języku niemieckim.